Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb)
Op 1 januari 2024 gaat de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in voor nieuwbouwprojecten. Voor verbouwprojecten gaat de Wkb vooralsnog pas in op 1 januari 2025. Het doel van de Wkb is het verhogen van de kwaliteit van bouwwerken. Nu controleert de gemeente vooraf of een bouwplan aan de regels voldoet. Na invoering van de Wkb wordt dit bij bouwwerken met een laag risico (gevolgklasse 1) gedaan door een onafhankelijke partij. Dit noemen we een kwaliteitsborger. Wie vanaf 1 januari 2024 een bouwplan heeft voor een bouwwerk uit gevolgklasse 1, moet zelf een kwaliteitsborger inschakelen.
Kwaliteitsborger
De kwaliteitsborger is een onafhankelijke partij die de kwaliteit van een bouwwerk controleert. De kwaliteitsborger controleert voor en tijdens de bouw of het bouwplan voldoet aan de regels. Deze regels gaan bijvoorbeeld over:
- Fundering;
- Brandveiligheid;
- Energiegebruik.
Bouwwerken in gevolgklasse 1
Bouwwerken zijn verdeeld in verschillende groepen. Dit noemen we gevolgklassen. Hoe groter de gevolgen kunnen zijn als iets misgaat bij de bouw, hoe zwaarder de eisen zijn. De Wkb geldt voor bouwwerken in gevolgklasse 1. Dit zijn bouwwerken met een laag risico. Het gaat om:
- Op de grond gebouwde woningen, ook met bijvoorbeeld garage en kantoor aan huis;
- Bedrijfsgebouwen van maximaal 2 verdiepingen, ook met een klein kantoor of kleine kantine
- Aanbouwen aan overige gebruiksfuncties van maximaal 2 bouwlagen, bijvoorbeeld een magazijn bij een winkel;
- Andere bouwwerken van maximaal 20 meter hoog, zoals masten en antennes.
Bekijk voorbeelden van verschillende situaties op het informatieblad van de VNG
Meer informatie over bouwwerken in gevolgklasse 1 op het Informatiepunt Leefomgeving (iplo.nl)
Bouwwerken die niet onder de Wkb vallen
De volgende bouwwerken vallen niet onder de Wkb:
- Rijksmonumenten, provinciale monumenten en gemeentelijke monumenten;
- Bouwwerken waarbij een milieuvergunning of melding brandveilig gebruik nodig is;
- Bouwactiviteiten waarbij er sprake is van een gelijkwaardige oplossing voor brand- of constructieve veiligheid.
Let op: ook voor bouwwerken die vallen onder de zogenoemde gevolgklasse 0 (bijvoorbeeld uit- en aanbouwen, dakkapellen, dakramen en gevel- en kozijnwijzigingen) is geen kwaliteitsborger nodig.
Stappenplan Wkb
Voor bouwwerken in gevolgklasse 1 moet u vanaf 1 januari 2024 een aantal stappen volgen.
Bijzondere lokale omstandigheden
Onder de Wkb mag een gemeente bijzondere lokale omstandigheden vaststellen. Dit zijn lokale situaties waardoor het eindresultaat van een bouwactiviteit mogelijk niet aan de bouwtechnische regels voldoet. De kwaliteitsborger moet van deze bijzondere lokale omstandigheden op de hoogte zijn. De kwaliteitsborger moet deze namelijk verwerken in het borgingsplan en de risicobeoordeling.
Verandering voor aannemers
Door de invoering van de Wkb wordt de positie van opdrachtgevers versterkt. Er verandert daarom veel voor aannemers:
- De aannemer moet de opdrachtgever bij oplevering van een bouwwerk een opleverdossier geven;
- De aannemer is verplicht om particuliere opdrachtgevers bij nieuwbouw te informeren over hoe hij verzekerd is;
- Het opschortingsrecht (de 5%-regeling) bij particuliere opdrachtgevers wordt aangepast;
- Er worden extra eisen gesteld aan de waarschuwingsplicht van de aannemer bij bouwwerken. Deze waarschuwing moet duidelijk, schriftelijk en op tijd zijn;
- De aannemer wordt ook na oplevering verantwoordelijk voor gebreken.
Deze wijzigingen gelden voor alle bouwactiviteiten waarvoor een aannemingsovereenkomst is gesloten. Zorg dat u als aannemer goed voorbereid bent op de Wkb.
Lees over de Wet kwaliteitsborging op de webstite van Bouwend Nederland