Programmabegroting 2024-2027

Oegstgeest biedt uitdagende tijden het hoofd met sluitende begroting

Een sluitende begroting maken. Dit was de opdracht aan burgemeester en wethouders van Oegstgeest.  Daarvoor moet de gemeente een miljoenenbezuiniging doorvoeren omdat Oegstgeest met sterk gestegen kosten te maken heeft en vanaf 2026 minder geld krijgt van het Rijk uit het Gemeentefonds. Deze bezuinigingen gaan gevoeld worden door de inwoners en door de ambtenaren, realiseert het college zich. Maar zij gaan niet ten koste van de wettelijke taken die gemeente moet uitvoeren en ook het inlopen van het achterstallig onderhoud aan scholen, bruggen, wegen en rioleringen blijft overeind

Het college van burgemeester en wethouders heeft de programmabegroting 2024-2027 verzonden aan de gemeenteraad. De gemeenteraad zal een besluit nemen over de begroting en alle bijbehorende bezuinigingsvoorstellen. De raadsvergaderingen over de begroting vinden plaats op 2 en 7 november 2023. De begroting is vanaf 28 september ook online te vinden.

Oegstgeest verzet zich tegen de herverdeling van het Gemeentefonds die meer dan 100 gemeenten opzadelt met een begrotingstekort. Toch heeft de gemeenteraad het college wel verzocht een sluitende begroting te maken. De reeks bezuinigingsvoorstellen die hiervoor in de begroting zijn opgenomen, heeft het college gewogen aan de hand van een aantal criteria die eerder met de gemeenteraad gedeeld zijn. Belangrijk is dat de ombuigingen geen afbreuk doen aan de sociale cohesie in het dorp, dat de gemeente de wettelijke taken blijft uitvoeren en dat de organisatie, en daarmee de dienstverlening naar burger en omgeving, op orde blijft.  

“De bezuinigingen die nodig zijn, treffen ons allen en doen pijn: zowel voor inwoners en organisaties als voor de gemeente”, vertelt Kees Oudendijk, wethouder financiën. “Maar aan de wettelijke taken die wij als gemeente moeten uitvoeren wordt niet getornd.” Binnen de beïnvloedbare budgetten is alles bekeken, vertelt de wethouder. “Er waren geen ‘heilige huisjes’. Dat betekent ook dat geen portefeuille gespaard is gebleven om structurele, meerjarige ombuigingen door te voeren.”

Bezuinigingsvoorstellen

Voor alle instellingen en organisaties die een bijdrage ontvangen van de gemeente, is kritisch gekeken naar de functie en het doel van de bijdrage en of er mogelijk andere financiering mogelijk is. De gemeentelijke organisatie krijgt te maken met een efficiencytaakstelling van 4 procent. Een deel van de bezuinigingen wordt gerealiseerd door, zoals in andere gemeenten al gebruikelijk is, de betonnen bruggen over een langere termijn af te schrijven. In deze periode van arbeidskrapte en steeds complexere vraagstukken acht het college het belangrijk dat Oegstgeest een aantrekkelijke werkgever blijft met kwalitatief goed personeel.

Een andere voorgestelde bezuiniging treft het een deel van het gymnastiek- en muziekonderwijs. Oegstgeest geeft extra subsidie aan scholen voor de aanstelling van een vakleerkracht. Deze bovenwettelijke inspanning komt op termijn te vervallen. Hoewel de financiële gevolgen nog onderzocht worden, is het plan om een gymzaal te realiseren in de nieuwbouw van de Gevers-Deutz Terweeschool een van de zaken die het college voorstelt om te heroverwegen. De reistijd van de basisschoolleerlingen naar sporthal De Cuyl is naar ons idee acceptabel en het is niet vanzelfsprekend dat iedere basisschool moet beschikken over een eigen gymzaal.

Op duurzaamheid wordt bezuinigd. Dit wordt echter gecompenseerd door de extra middelen die Oegstgeest voor verduurzaming van het Rijk krijgt. Hierdoor kunnen de programma’s die Oegstgeest toekomstbestendig maken, gewoon doorgaan.

Ook op economisch gebied stelt het college een aantal moeilijke besluiten voor. Zo wordt vanaf 2026 de subsidie voor dorpsmarketing beëindigd en trekt de gemeente zich terug uit de samenwerkingsorganisaties Economie071 en Bio Science Park. Het opzeggen van onze deelname zal zijn weerslag hebben, maar acht het college noodzakelijk om tot een sluitende begroting te komen.

Financiële positie

Op de miljoeneninvesteringen die Oegstgeest de komende jaren moet doen in het onderhoud van schoolgebouwen, riolering, bruggen en wegen wordt niet bezuinigd. Hierbij is kostenbeheersing een prioriteit van het college. Die forse investering is terug te zien in de financiële kengetallen van de gemeente en het dalende weerstandsvermogen. Het weerstandsvermogen blijft de komende jaren scherp onder de aandacht van het college. Oudendijk: “De bezuinigingen in deze begroting vlakken de stijgende lijn van de schuldenlast, zoals we die in voorgaande jaren zagen, weer wat af. Ook zullen we onderzoeken welke investeringen het verdragen om in de tijd naar achteren geschoven te worden”

De alsmaar stijgende kosten voor onder meer jeugdzorg vindt het college een serieus punt van zorg. Dit is een autonoom proces mede gecreëerd door rijksbeleid, waar Oegstgeest weinig grip op heeft en waarover het college haar zorgen richting Den Haag uit.

Lasten inwoners

Conform het coalitieakkoord worden de opbrengsten van de gemeentelijke belastingen geïndexeerd. Voor 2024 is dit 3,1 procent. In het coalitieakkoord ‘Zorgen voor Oegstgeest’ was verder afgesproken de OZB te verhogen ter financiering van de bovengenoemde investeringen. De eenmalige korting van vorig jaar is in deze begroting beëindigd.

De gemeentelijke heffingen voor riool en afvalverwerking worden vastgesteld op basis van kostendekkendheid. Om de tarieven voor 2024 voor de rioolheffing niet teveel te laten stijgen hebben we een bedrag uit de reserve riolering laten vrijvallen. Ook de kosten van huishoudelijk afval zijn gestegen. Door verrekening met het overschot afvalstoffenheffing uit 2022 stijgt het tarief in 2024 minder hard.

De gemiddelde woonlastenstijging in 2024 ligt rond de 14%. Afhankelijk van de gezinssamenstelling en de WOZ-waarde van de koopwoning kan dit percentage afwijken.